Beeldstabilisatie, ook gekend als anti-shake, is een technologie die helpt om vage beelden te vermijden. Het vermindert het schokken van de camera ten gevolge van handbewegingen, bij trage sluitertijden en ook wanneer je een lange telelens zonder statief zou gebruiken. Hieronder een vergelijking van een uit de hand genomen foto, zonder en met stabilisatie techniek ingeschakeld.
Bewegingsstabilisatie geeft bij het fotograferen uit de hand, 2 tot 3 stops extra minder ! Dit wil zeggen dat je met een tragere sluitertijd toch een "onbewogen" beeld kan verkrijgen. (stop = f-diafragmawaarde)
Het is belangrijk om te weten dat stabilsatie weinig zin heeft bij het fotograferen van een voorwerp in beweging !!
dus voor sport-, kinder-, dierenfotografie is het minder aangewezen om beeldstabilisatie in te schakelen !!
IS, VR, VR II, OS, ... allemaal letters waarmee de fabrikant van lens of camera je probeert te overhalen om toch maar hun product met beeldstabilisatie te kopen. Maar wat is of doet die beeldstabilisator eigenlijk en zijn er verschillen?
Al meer dan 15 jaar geleden introduceerde Canon een lens met beeldstabilisator voor de 35mm kleinbeeldcamera. Het geesteskind werd gedoopt tot EF75-300/4-5.6IS USM waarbij IS staat voor Image Stabilisation (beeld stabilisatie).
Simpel gezegd, als je beeldstabilisatie voor een DSLR met film wil bouwen heb je weinig keus en moet de stabilisator in de lens worden ondergebracht. Het filmrolletje naar boven, onder, links en rechts laten bewegen is een technische nachtmerrie.
Dit was een geweldige stap in de goede richting want door het zoekerbeeld te stabiliseren werd de fotograaf minder nerveus en kon hij rustiger een foto schieten. Nikon zag de aandelen slinken en kon niet achterblijven en ontwikkelde vijf jaar later een gelijkaardig systeem voor de filmgebaseerde DSLR camera "vibration reduction" genaamd. (trillings vermindering)
En om hun trouwe klanten niet teleur te stellen houden ze, ook in het digitale tijdperk, vast aan dit principe. Later in het artikel komen we terug op de voor en nadelen van een lens gestabiliseerd systeem.
Door de snelle opmars van de digitale techniek greep Minolta terug naar het idee van het beweegbare "filmrolletje" en ontwikkelde in 2004 een sensor shift-stabilization systeem. Pentax volgde al snel dit voorbeeld en zelf Olympus, die ook lenzen in haar assortiment heeft, verkoos de sensorstabilisatie boven de lensstabilisatie.
Zoals bij de autokenners liggen de meningen uit elkaar. De ene is al getrouwer aan "zijn" merk dan een andere en willen de nadelen van hun systeem niet aanvaarden.
Welk zijn in grote lijnen de verschillen van beide systemen?
"Lens" gestabiliseerd:
- + de stabilisatie techniek kan afgestemd worden op de kenmerken van het type lens.
- + een kleine beweging van het optisch element in de lens kan resulteren in een grotere verschuiving van het beeld. Dit is ideaal bij (lange) telelenzen waarbij de minste beweging van de camera gemakkelijker kan worden gecorrigeerd. Dit is minder of niet van toepassing bij groothoek of korte tele lenzen.
- + het beeld in de zoeker is door de stabilisatie in de lens ook stabiel en geeft de fotograaf de mogelijkheid om op het geschikte moment af te drukken
- - per lens is electronica nodig wat elke investering duurder maakt.
- - de lens is zwaarder door de extra techniek
"Sensor" gestabiliseerd:
- + het grote voordeel van een in de camera ingebouwde stabilisatie is dat je gelijk wel type lens, ook een van 40 jaar oud, kan laten meegenieten van stabilisatie.
- + de investering van de elektronica is slechts eenmalig en is gemakkelijker te ontwerpen.
- +/- met liveview is het beeld stabiel doch het zoekerbeeld komt iets schokkender over tegenover een lenssysteem.
In het kort :
Er is een verschil van opinie bij de fotografen over welke het beste, al dan niet emotioneel gekozen, systeem is
De kwestie is niet welke is de beste maar wel welk systeem is het beste geschikt voor mij.
Gebruik je lange telelenzen dan verdient de lensstabilsatie de voorkeur, heb je ook andere lenzen dan heeft de in camera stabilsatie een streepje voor.
"Uit de boekskes":
- Mag je op statief ook de stabilisatie inschakelen ? Het kan geen kwaad, gewoon uitproberen
- Toekomst : Canon heeft ook een patent genomen op sensorstabilisatie wat commotie teweeg brengt bij de merkvaste klanten
- Fuji ontwikkelt een 3D systeem, .... we zien wel wat de toekomst brengt