High Dynamic Range - HDR

Geert dscf1340 1 2 3 4 5 tonemapped

U heeft ze waarschijnlijk al eens gezien : bovennatuurlijke landschaps of -stadsgezichten met tegelijkertijd een uitgesproken detail voor de schaduw en voor de heldere lichten.

Het kan ook een foto zijn die gemaakt werd in perfecte lichtomstandigheden of met gebruik van speciale filters, ... .of vele uren photoshop plezier !

In de meeste gevallen is het een High Dynamic Range (HDR) foto zoals hierlangs.

HDR combineert foto's, met verschil in belichting, zonder af te wijken van de scene om hierbij de beperkingen qua belichting te overbruggen. In feite worden de foto's over elkaar gelegd.

Geert DSC 9252 +  Geert DSC 9253 +  Geert DSC 9254 =  Geert DSC 9254 2 3
 normaal +0 EV  Onderbelicht -2 EV  Overbelicht +2 EV  Resultaat : HDR !

Hoe gaan we tewerk voor een eigen HDR foto?

Sommige camera's hebben deze mogelijkheid van huis uit ingebouwd. In andere gevallen zijn we aangewezen op Photoshop of gelijkwaardig; nog beter is Photomatix dat speciaal voor HDR werd ontwikkeld.

Een statief is ook onontbeerlijk willen we minimum drie identieke foto's maken. Het over en onderbelichten van de foto kunnen we handmatig instellen op de camera (+ of - EV) ofwel maken we gebruik van het "exposure bracketing" systeem dat op meeste moderne camera's kan worden ingesteld. Raadpleeg hiervoor de handleiding van uw toestel. Bij "exposure bracketing" wordt automatisch een reeks foto's opgeslagen met een variƫrende belichtingscorrectie.

We plaatsen de camera op een statief en stellen de camera als volgt in om het verschil in stops tussen het donkerste en lichtste punt op het object te meten :

  • op een vaste diafragma "A" voorkeuze; bij voorkeur f8
  • Spot meting
  • de kleinste ISO waarde

Draai de camera en:

  • Meet de sluitertijd van het donkerste deel van de opname. vb resultaat = 1/15 sec
  • Meet de sluitertijd van het helderste deel van de opname. vb resultaat = 1/500 sec

In ons voorbeeld is het aantal stops van 1/15 tot 1/500 sec = "6" (1/15, 1/30, 1/60, 1/125, 1/250, 1/500)

Bepaal de compositie en stel de camera in op manueel  "M" met

  • het voorkeurdiafragma (vb "f 8")
  • sluitertijd in functie van het Bracketing Programma
  • gebruik bij voorkeur Auto Bracketing (BKT) en stel het aantal stops (vb"6") in zodat bij elke opname een andere sluitertijd wordt genomen.

Gebruik bij voorkeur een draad(loze)ontspanner om trillingen te vermijden. Beter nog is om de spiegel op voorhand omhoog te klappen (zie handleiding)

Het programma Photomatix biedt de mogelijkheid dat bijvoorbeeld de muren van een huis netjes "in het gelid" komen te staan. Dit is handig als men weet dat een milimeter verschuiven van de camera resulteert in enkele centimeters "bewogen" beeld. Zelfs met een statief !

Er bestaan geen vaste regels over het maken van HDR foto's, ook al omdat het resultaat ervan een persoonlijke voorkeur is.

Experimenteren is de boodschap.

Enkele tips :

Maak gebruik van een statief. De minste beweging tussen de opname's door kan je bemerken op de foto's. In bepaalde gevallen is het opklappen van de spiegel van een DSLR al voldoende om een afwijking te krijgen.

Autobracketing is OK maar stel wel de grootst mogelijke EV waarde in. bijvoorbeeld stappen van 3 EV. Raadpleeg hiervoor de handleiding van uw camera.

Bewegende beelden, zoals voorbijrijdende auto's, dien je te vermijden zoniet zal een geest (streep) de uiteindelijke foto ontsieren.

Dramatische verschillen in kleur en contrast helpen HDR. Kies onderwerpen met veel kleurverschil en een goed contrast tussen de verschillende onderwerpen (huis , boom, ...)

Bij belichtingen die langer dan 1/15 sec duren is het wenselijk de "spiegel omhoog" functie van uw camera te gebruiken (als dit tenminste mogelijk is)

Ondanks het gebruik van de meeste recente super "huis-tuin-keuken" computer vraagt de software voor de ontwikkeling van een HDR foto veel processortijd. Geduld is nodig en laat je niet ontmoedigen door een ongewenst resultaat. Experimenteren met zowel de camera als de software blijft de boodschap .